ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΤΟΥ ΠΕΡΥΣΙΝΟΥ ΕΛΛΗΝΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΟΥ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΥ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ 15/7/1926 σ. 1
… Αναπαυθείτε αθάνατοι της Πατρίδος νεκροί, εν τω πλήρει ασφοδέλω λειμώνι της αθανασίας, εστεφανωμένοι με τον αμάραντον της Δόξης στέφανον, τον οποίον η ευγνωμοσύνη του Πανελληνίου έπλεκε περί τας τιμίας κεφαλάς σας.
ΣΕΡΡΑΙ 12 Ιουλίου (καθυστερήσασα). H προ πολλού καιρού λειτουργούσα ενταύθα Ένωσις των Εφέδρων Αξιωματικών του Νομού Σερρών, έσχε την ευτυχή έμπνευσιν να διοργανώση μίαν θαυμασίαν εκδρομήν μέχρι Πορροΐων, ήτις είχε διπλούν σκοπόν. Την απότισιν του οφειλομένου φόρου ευγνωμοσύνης προς τους πεσόντας κατά το τελευταίον Ελληνοβουλγαρικόν επεισόδιον λοχαγόν Βασιλειάδην και λοιπούς οπλίτας και την σύσφιξιν των σχέσεων μεταξύ των μελών της Ενώσεως.
Ημέρα της εκδρομής ωρίσθη η χθες Κυριακή 11 Ιουλίου. Η 7η πρωινή ευρίσκει τους εκδρομείς συνηγμένους εις τον Σιδηροδρ. Σταθμόν. Ειδική αμαξοστοιχία είχε σχηματισθή διά την μεταφοράν τούτων, ήτις είχε καταλλήλως σημαιοστολισθή υπό της διοργανωτικής επιτροπής. Την 7ην και 30΄ υπό τους ήχους της παιανιζούσης Στρατιωτικής Μουσικής 6ης Μεραρχίας εκκινεί η αμαξοστοιχία η οποία μετ’ ολίγον φθάνει εις Πρόσνικ. Εκείθεν αναχωρεί και μετ’ ολίγον εις το Σιδηρόκαστρον μας υποδέχεται αντιπροσωπεία της πόλεως και του εκεί εδρεύοντος 21ου πεζικού συντάγματος. Του τελευταίου τούτου ο απεσταλμένος αξιωματικός μετά στεφάνου ανέρχεται και ακολουθεί τους λοιπούς εκδρομείς. Μετά τρίωρον χρονικόν διάστημα, από της εντεύθεν αναχωρήσεως φθάνομεν εις τον Σιδηρ. Σταθμόν Πορροΐων, εκείθεν δε δι’ αυτοκινήτων, κάρρων, αραμπάδων και ζώων εκκινούμεν διά τα κάτω Πορρόϊα. Ο πρόεδρος του χωρίου χαιρετά τους επισήμους και τους εκδρομείς εξ ονόματος της Κοινότητος και προσφέρει αναψυκτικά. Μετά ολιγόλεπτον ανάπαυσιν αρχίζει η εκκίνησις διά τα Άνω Πορρόια. O δρόμος όμως είναι λίαν ανωφερής και εις αθλιεστάτην κατάστασιν, ένεκα δε τούτου καθίσταται δύσκολος η άνοδος δι’ αυτοκινήτων και τοιουτοτρόπως αρχίζει η πεζοπορία.
Ο Νομάρχης μας κ. Πιστολάκης βαδίζει με εξαιρετικήν προθυμίαν και ευκινησίαν τούτον δε ακολουθεί μη υστερών και ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σερρών κ. Κωνσταντίνος, ο οποίος φαίνεται ακούραστος.
Εις την μεγάλην πλατείαν των Άνω Ποροΐων υπό τα παχύσκια δένδρα αναπαυόμεθα ενώ η Στρατιωτική Μουσική παιανίζει. Το χωριό είναι ανάστατο και συγκεντρώνεται εις την Πλατείαν. Η ανάπαυσις διήρκεσεν υπέρ την ώραν, οπότε περί την 12ην μεσημβρινήν αφιχθέντων των αντιπροσώπων των εφεδρικών οργανώσεων ως και των αναπήρων Θεσσαλονίκης, αρχίζει η εκκίνησις προς τον τάφον των φονευθέντων ηρώων.
Στους νεοσκαμμένους τάφους
Ηγούνται οι Σεβασμιώτατοι Μητροπολίται Σερρών και Σιδηροκάστρου και ακολουθούν ο Νομάρχης Σερρών, ο Διοικητής της 6ης Μεραρχίας και οι λοιποί επίσημοι. Επί του τάφου ψάλλεται το τρισάγιο χοροστατούντων των Μητροπολιτών και πολλών εκ του κατωτέρου κλήρου, της επιμνημόοσύνου δεήσεως απαγγελλομένης υπό του Σεβασμιωτάτου Σερρών γονυκλινώς. Μεθ’ ό ψαλλόμενου μελωδικώς του «αιωνία η μνήμη» η στρατιωτική παράταξις παρουσιάζει όπλα, οι παριστάμενοι αποκαλύπτονται και η Στρατιωτική μουσική ανακρούει τον Εθνικόν ύμνον.
Ακολούθως ο Νομάρχης Σερρών Πιστολάκης πρώτος καταθέτει στέφανον εκ μέρους του επισήμου Κράτους, ο Δημαρχών Σερρών, κ. Κηπουρίδης εξ ονόματος της Πόλεως Σερρών. Λέγων δε τα εξής ο δικηγόρος κ. Αβιτζής έφεδρος αξιωματικός, καταθέτει, στέφανον εξ ονόματος της Ενώσεως: «Ήρωες νεκροί, η πόλις των Σερρών δι’ ημών κομίζει όλην την στοργήν και ταπεινώς καταθέτει ελάχιστον φόρον ευγνωμοσύνης προς τους τιμίους στρατιώτας οι οποίοι έπεσαν πιστοί εκτελεσταί του προς την πατρίδα καθήκοντος. Ήρωες νεκροί, το Πάνθεον των συναδέλφων σας της Μακεδονικής ιστορίας ήνοιξε τας πύλας του διά να σας φιλοξενήση. Τα κόκκαλά σας θα δέχωνται το δροσερό φίλημα της Μακεδονικής ευγνωμοσύνης, οι τάφοι σας θα ραίνωνται με τα άνθη της πολυπαθούς Πατρίδος μας την οποίαν οι απαίσιοι απόγονοι του Κρούμου εποφθαλμιούν. Η ψυχή μας θα διατηρεί πάντοτε ανάμνησιν της ευγενεστέρας και υπερτάτης θυσίας σας. Εξετελέσατε το καθήκον σας και δεν απομένει εις ημάς ήδη ή να πράξωμεν το καθήκον τούτο.
Αναπαυθήτε αθάνατοι της Πατρίδος νεκροί εν τω πλήρει ασφοδέλω λειμώνι της αθανασίας εστεφανωμένοι με τον αμάραντον της δόξης στέφανον, τον οποίον ευγνωμονούν το πανελλήνιον, έπλεξε περί τας τιμίας κεφαλάς σας. Ήρωες νεκροί αιωνία σας η μνήμη».
Επίσης στεφάνους καταθέτουν το 21ον πεζικόν σύνταγμα, αι κοινότητες Άνω και Κάτω Πορροΐων, οι πρόσκοποι και η Συντεχνία παντοπωλών Άνω Πορροΐων. Είτα ο Μητροπολίτης Σιδηροκάστρου αναπτύσσει διά μακρών την παλαιάν πνευματικήν ανάπτυξιν των Σερρών, χαιρετίζει τους εκδρομείς εκ μέρους του ποιμνίου της περιφέρειας του και αποτεινόμενος προς τους πεσόντας λέγει: «αθάνατοι νεκροί η μνήμη σας έσεται αιωνία».
Ο επιτάφιος του κ. Γαλδέμη
Μετά τον σεβαστότατον ομιλεί εκ μέρους του τύπου Αθηνών και Θεσσαλονίκης ο διαπρεπής καθηγητής του ενταύθα Γυμνασίου κ. Γαλδέμης όστις λέγει τα εξής: «Αλησμόνητοι νεκροί των Ελλήνων αξιωματικών και οπλιτών. Ως αντιπρόσωπος μεγάλης μερίδας του τύπου τόσον του ιοστεφάνου του άστεως της Παλλάδος, όσον και της ωραίας νύμφης του Θερμαϊκού επί τη ευκαιρία της σημερινής υπό των σνυναδέλφων σας αξιωματικών του Νομού μας οργανωθείσης εκδρομής, εθεώρησα επιβεβλημένον καθήκον να προσκυνήσω κι’ εγώ μαζύ τους τα ιερά χώματα σας, να σκορπίσω ευλαβικά επάνω τους αγρολούλουδα πεσμένα με όλη τη θέρμη της καρδιάς μου και ν’ απευθύνω στη μνήμη σας τα λίγα αυτά πονεμένα λόγια.
Δεν ήρθαμε εδώ να κλάψουμε τα νειάτα και τη λεβεντιά σας, ούτε και να θρηνήσουμε διά τον αδικοσκοτωμό σας. Δάκρυα που βρέχουν τους νεκρούς των κοινών ανθρώπων σε σας δεν ταιριάζουν.
Ήρθαμε εδώ να πληρώσουμε τον οφειλόμενο φόρο της αιώνιας ευγνωμοσύνης μας στις ιερές σκιές σας να αναζωγονηθούμε από το παράδειγμά σας και να οπλισθούμε με το ακαταδάμαστο εκείνο θάρρος που φώλευε μέσα στις αρειμάνιες ψυχές σας.
Ήρθαμε υπερήφανοι, για τα τιμημένα παλληκάρια του Ελληνικού πανθέου, να γονατίσουμε μπροστά τους και να ρουφίξουμε από τη μυρωμένη πνοή τους που σκορπιέται επάνω σ’ αυτό τον ιερό χώρα, την εγκαρτέρησι, την αυταπάρνησι, την αυτοθυσία. Ήρθαμε να δοξάσουμε τους ακοίμητους φρουρούς της εθνικής μας τιμής, να τους τραγουδήσουμε με λύρα Ορφέως και να τους υποσχεθούμε ότι δεν τούς λησμονούμε ποτέ, ότι αν σκοτωθήκατε άνανδρα και δολοφονικά, γρήγορα θαρθή και για μας η ευτυχισμένη ημέρα, ημέρα που ακράτητοι από ιερό ενθουσιασμό θα δείξουμε με έργα, ότι πραγματικώς σεβόμασθε και τιμούμε τη μνήμη των φιλτάτων νεκρών μας.
Αλησμόνητοι νεκροί, αιωνία σας η μνήμη στις ψυχές μας θέλει μείνη».
Μετά τον κ. Γαλδέμη ομιλεί ο κ. Χατζημίχου εκ μέρους των συνεργαζόμενων εφεδρικών οργανώσεων οπλιτών και αξιωματικών Θεσσαλονίκης ειπών ότι «δεν δυνάμεθα να υμνοδήσωμεν λόγων επαξίως το μέγεθος της αυτοθυσίας σας, υπέροχοι υπερασπισταί των συνόρων της εθνικής γης, ουδέ να εύρωμεν την τιμήν την οποίαν προσεδώκατε εις το Ελληνικόν όνομα πεσόντες εδώ εις την σιδηράν Πύλην των συνόρων, ακοίμητοι φρουροί της εθνικής τιμής και ακεραιότητος. Καταθέτων ευλαβώς όλον τον ιερόν σεβασμόν ως θυμίαμα λατρείας προς τας εδώ πέριξ πτερυγιζούσας ιεράς σκιάς σας, ως φόρον τιμής προς την υπέρλαμπρον ψυχήν σας, μίαν υπόσχεσιν παρέχομεν αντί κολύβων και στέφανον εις την μνήμην σας. Ποτέ δεν θα λησμονήσωμε και αείποτε ευγενείς ζηλωταί της μεγάλης υμών θυσίας θα είμεθα».
Τον κ. Χατζημίχον ακολουθεί εις την προσφώνησίν και ο αντιπρόσωπος των αναπήρων Θεσ)νίκης κ. Παργανάς.
Η επάνοδος εις Σέρρας
Μετά ταύτα οι εκδρομείς επανήλθαν εις την πλατείαν του χωρίου και υπό τας σκιάς των αιωνόβιων δένδρων εγευμάτισαν. Μετά το γεύμα επηκολούθησε χορός παιανιζούσης της στρατιωτικής μουσικής. Την 7ην απογευματινήν αρχίζει η κάθοδος των εκδρομέων προς τον Σιδ. Σταθμόν. Εκεί συγκεντρωθέντων των εκδρομέων και των Άνω και Κάτω Πορροίων ο Νομάρχης Σερρών κ. Πιστολάκης ευχαριστεί τους κατοίκους διά την φιλοξενίαν των, συγχαίρει τους οργανώσαντας την εκδρομήν εφέδρους αξιωματικούς και καταλήγει «εστέ βέβαιοι ότι τα απατηλά όνειρα των προς βορράν και ανατολάς προαιώνιων εχθρών μας ουδέποτε θα πραγματοποιηθούν. Τουναντίον έχοντες πεποίθησιν εις την αυτοθυσίαν, καρτερικότητα και ζωτικότητα της φυλής μας πολύ γρήγορα θα ίδωμεν την ιεράν νύμφην του Βοσπόρου να εναγκαλίζεται ελεύθερα την λοιπήν Ελλάδαν».
Τον λόγον τον κ. Νομάρχου επακολουθούν ζητωκραυγαί υπέρ τής Πατρίδος και αυτού, ανακρουούσης δε της μουσικής διάφορα πατριωτικά εμβατήρια εκκινεί η αμαξοστοιχία διά Σέρρας ένθα εφθάσαμεν περί την 11ην νυκτερινήν.
Π.Π.